ZOERSEL - Hoe zorg je ervoor dat personen met een handicap zo zelfstandig
mogelijk, maar toch met het nodige comfort kunnen leven? Een vraag die vele
gezinnen bezighoudt, maar waarop het antwoord niet echt eenvoudig is. Ook
politica Wivina Demeester heeft een gehandicapte zoon en zoekt dagelijks
naar nieuwe oplossingen. Nu zowat dertig jaar geleden stond zij trouwens aan
de wieg van Huize Monnikenheide, een opvangcentrum voor mentaal
gehandicapten. Een perfect voorbeeld van hoe je mensen met een handicap
doeltreffend kan opvangen.

  "Toen wij in 1973 Monnikenheide oprichtten als privé-initiatief waren
wij echte pioniers. Wij waren het eerste kort-verblijfcentrum waar zo
individueel werd gewerkt, met bijvoorbeeld maar drie of vier jongeren op één
slaapkamer. Dat was dus dertig jaar geleden, zoiets kan nu al niet meer, nu
heeft iedereen hier een aparte kamer", zegt Wivina Demeester. "Met ons
initiatief wilden wij destijds ouders met een mentaal gehandicapt kind
steunen om hun kind zelf op te voeden. Wij wilden voor tijdelijke hulp
zorgen, zodat de familie nu en dan eens op adem kon komen en tijd kon
spenderen aan zichzelf."

Het project kende meteen veel succes. Naarmate de kinderen en de ouders
ouder werden, groeide ook de vraag naar permanente opvang. Resultaat was het
oprichten van het bezigheidshome in 1980 en het dagcentrum in 1989. Het
recentste project van Monnikenheide is het Huis aan de Voorne, een project
voor beschermd wonen. "Acht volwassenen met een matige mentale handicap
hebben in dat huis in het dorp hun eigen studio met beperkte begeleiding.
Overdag hebben de bewoners een dagtaak op Monnikenheide, bijvoorbeeld in de
wasserij, de keuken, de recyclage of het onderhoud. Sommige bewoners nemen
ook een taak op zich binnen de gemeentelijke diensten en helpen bijvoorbeeld
in de bibliotheek of bij de groendienst. Op die manier willen we de mentaal
gehandicapten enerzijds een maximale zelfstandigheid geven en hen anderzijds
zoveel mogelijk betrekken bij het gewone dorpsleven. Zij zijn perfect
geïntegreerd in het dorp."

Het succes van het project wordt aangetoond door het feit dat de vraag naar
woningen veel groter is dan het aanbod. Vandaar ook dat Huize Monnikenheide
plannen koestert voor het bouwen van een tweede woning. "De plannen zijn
zo goed als af. Ze zijn weer gemaakt door een jong architect: Johan De Coster. We geven graag jonge mensen een kans".

Fotomontage Huis aan de Kerk Architect: Johan De Coster

We hopen dat we na het bouwverlof de eerste steen zullen
kunnen leggen, om het huis dan half 2004 te kunnen openen. Ons Huis aan de
Kerk zal plaats bieden voor zeven bewoners en nu al hebben enkele mensen een
plaatsje in het huis gereserveerd."

Architectuur

Wie de verblijfplaatsen voor personen met een mentale handicap koppelt aan
grijze, oude gebouwen, heeft het in het geval van Monnikenheide compleet
mis. De vzw heeft 4.214.190 euro of zo'n 170 miljoen oude Belgische frank
geïnvesteerd in een grondige renovatie op het domein. Vooral de moderne
architectuurvan jo peeters is opmerkelijk. 

Monnikenheide Verblijf van de gasten en administratieve gebouwen Architect:Jo peeters

"Je zal bijvoorbeeld merken dat hier heel veel
glas is gebruikt. Je kan als het ware dwars door de gebouwen heen kijken. We
hebben daar bewust voor gekozen om het contact met de natuur, waar we hier
middenin liggen, optimaal te maken", zegt Wivina. Het ecologisch bewustzijn
van Monnikenheide wordt trouwens ook benadrukt door het feit dat er overal
op de gebouwen groendaken komen en door het hergebruiken van het regenwater.
Ook het Huis aan de Voorne is een prachtig staaltje van moderne
architectuur. "Het is het huis van een kindertekening, met een raam, een
deur en een schoorsteen. De hal is tegelijk het hart en de ruggengraat van
de woning, die ruimte biedt voor ontmoeting. Elke bewoner heeft in de hal
een voordeur. Op elke verdieping zitten de voordeuren trouwens op een andere
plaats, om een speels effect te creëren. Het pand is gebouwd volgens de
principes van het duurzaam bouwen, met onder meer het gebruik van
zonnepanelen voor de verwarming en het gebruik van zonne-energie voor de
productie van warm water. Het hemelwater wordt opgevangen in een
regenwaterput van 10.000 liter en wordt hergebruikt voor het spoelen van de
toiletten."  

Huis aan de Voorne Architect: Dirk Somers	Meer info over het concept van Huis aan de Voorne

Schril in contrast met het bijzonder modern ogende gebouw staat de
bevloering. "Een ideetje van onze architect Dirk Somers,. Hij ziet de vloer
als een gordijntje met vichyruitjes dat op de grond ligt. Het doet denken
aan de huisjes van vroeger en moet het gevoel van huiselijkheid bevorderen",
besluit Wivina Demeester.

Handigheidjes

Dat je het leven van personen met een handicap soms door details al een
heel stuk makkelijker kan maken, wordt in het Huis aan de Voorne duidelijk
bewezen. Wat gedacht van volgende handigheidjes?

*prikbordwand: In elk van de woonunits is één muur bekleed met een
zachte stof, waardoor je er vanalles kan opprikken. Op die manier kunnen de
bewoners zelf vanalles in hun kamer ophangen en nu en dan de foto's,
kaartjes en dergelijke veranderen zonder dat er moet worden geboord.
douche:

*douche:Om het struikelen aan de douche te voorkomen, is geopteerd
voor een douche met een lage instap. Een speciale staaf onder de kraan geeft
de bewoners ook een extra houvast wanneer ze in de douche staan.
bad: Om het in- en uitstappen in het bad te vergemakkelijken zijn
langs beide zijden van het bad handvaten aangebracht.

*wastafel:De verlaagde wastafel maakt het mogelijk om met de
rolstoel onder de lavabo te rijden of om jezelf zittend te wassen. Dat
bevordert voor vele gehandicapten de zelfstandigheid.

*taakverdeling:personen met een mentale handicap hebben het soms moeilijk met
lezen. Daarom worden de taken die ze moeten doen, weergegeven door een
pictogram met telkens de foto van de persoon in kwestie erbij.

*schoenrekje: Voor personen met een mentale handicap is het heel belangrijk dat
ze een bepaalde structuur krijgen in hun leven. Leren omgaan met hygiëne is
één van de belangrijke onderdelen in het opbouwen van die structuur. Daarom
staat bij de ingang van het Huis aan de Voorne bijvoorbeeld een groot
schoenrek, waarop de bewoners netjes hun schoenen moeten stapelen.