HOOFDSTUK XIXbis

Registratierechten (nieuw)

"HOOFDSTUK XIX bis

Registratierechten

Artikel 58bis.

§1. Dit artikel regelt een gewestaangelegenheid.

§2. In uitvoering van haar bevoegdheid zoals toegekend in artikel 4, §5 en artikel 11 van de bijzondere wet betreffende de financiering van de gemeenschappen en de gewesten van 16 januari 1989 kent het Vlaams gewest een korting toe van 25% op het registratierecht op de overdrachten ten bezwarende titel van onroerende goederen gelegen in het Vlaams Gewest, zoals vastgesteld bij de artikelen 44 tot 75 van het Wetboek der Registratierechten.

§3. Dit artikel treedt in werking op 1 september 2000."

De bijzondere wet betreffende de financiering van de gemeenschappen en de gewesten van 16 januari 1989, laat toe dat de gewesten kortingen toekennen op de registratierechten.

• artikel 3, 6° van deze wet stipuleert dat het registratierecht op de overdrachten ten bezwarende titel van onroerende goederen een gewestelijke belasting is.
• artikel 4, §5: "De Gewesten zijn gemachtigd om op de in artikel 3, eerste lid 6°, bedoelde belasting opcentiemen te heffen respectievelijk kortingen toe te staan voor zover deze laatste het gedeelte van het bedrag van de hun toegewezen opbrengst van die belasting niet overtreffen.

Het aandeel van de gewesten in de totale massa van registratierechten geheven op overdrachten ten bezwarende titel bedraagt 41,408%, aan de onderscheiden gewesten toegewezen in functie van lokalisatie. Dit impliceert dat het Vlaams gewest bevoegd is om kortingen toe te staan voor maximaal 41,408%.

Zowel de voorbereidende stukken van de bijzondere financieringswet als de rechtsleer, leren ons dat het begrip kortingen in de financieringswet enkel kan worden geïnterpreteerd als een afcentiem. En dat kortingen, in tegenstelling met de bevoegdheid over tarieven en vrijstellingen, niet selectief kunnen zijn.

De korting heeft impact op alle tarieven die momenteel van toepassing zijn op overdrachten ten bezwarende titel, Wetboek der Registratie-, hypotheek- en griffierechten, Hoofdstuk IV, afdeling I "Overdrachten onder bezwarende titel van onroerende goederen, artikelen 44 tot 75":

De artikelen die de verschillende tarieven bepalen en die onderhevig zullen zijn aan de korting zijn:

• Art. 44. "Het recht wordt gesteld op 12,5% voor de verkopingen, ruilingen en alle overeenkomsten onder bezwarende titel waarbij eigendom of vruchtgebruik van onroerende goederen wordt overgedragen."
• Art. 51. "Het bij artikel 44 vastgestelde recht wordt tot 6% verlaagd voor de verkopingen gedaan met het oog op de verwezenlijking van haar maatschappelijk doel:

1° aan maatschappijen erkend hetzij door de Nationale Maatschappij voor de huisvesting, hetzij door de Nationale Landmaatschappij, hetzij door de Gewestelijke Maatschappijen opgericht in uitvoering van de wet van 28 december 1984 tot afschaffing of herstructurering van sommige instellingen van openbaar nut;

2° aan de samenwerkende maatschappij "Woningfonds van de bond der kroostrijke gezinnen in België, aan de coöperatieve vennootschappen Vlaams woningfonds van de Grote Gezinnen, Woningfonds van de Kroostrijke Gezinnen van Wallonië en Woningfonds van de gezinnen van het Brusselse Gewest.

Wat betreft de onder 1° hierboven bedoelde maatschappijen, wordt de verlaging slechts toegestaan mits het bewijs geleverd wordt van de erkenning der verkrijgende maatschappij."

• Art. 52. "Het recht wordt tot 1,50% verlaagd voor de verkopingen van woningen toegestaan door de Nationale Maatschappij voor de huisvesting, de Nationale Landmaatschappij, de door hen of door de Gewestelijke Maatschappijen opgericht in uitvoering van de wet van 28 december 1984 tot afschaffing of herstructurering van sommige instellingen van openbaar nut erkende maatschappijen, de openbare besturen of de openbare instellingen, aan personen wie de door de Staat verleende aankooppremie ten goede komt.

Het gebeurlijk intrekken van die premie brengt voor de verkrijger de verplichting mede het verschuldigde recht tot het bij artikel 44 vastgestelde percentage aan te zuiveren."

• Art.53. "Het bij artikel 44 vastgestelde recht wordt tot 6% verlaagd voor de verkopingen van de eigendom:

1° van onroerende landgoederen waarvan het kadastraal inkomen een bij koninklijk besluit vast te stellen maximum niet te boven gaat.

Wordt als landgoed aangezien, het onroerend goed dat hetzij uit voor landbouwbedrijf aangewende of bestemde gebouwen en gronden, hetzij uit dergelijke gronden alleen bestaat;

2° van woningen waarvan het gebouwd of ongebouwd kadastraal inkomen een bij koninklijk besluit vast te stellen maximum niet overschrijdt.

Als woning wordt aangemerkt het huis of het geheel of het gedeelte van een verdieping van een gebouw, dat dient of zal dienen tot huisvesting van een gezin of één persoon, met in voorkomend geval de aanhorigheden die tegelijk met het huis, het geheel of het gedeelte van een verdieping worden verkregen.

De Koning stelt regels vast voor het bepalen van de aanhorigheden waarop deze bepaling van toepassing is."

• Art. 57. "Onder voorbehoud der door artikel 54 voorziene beperkingen, wordt het bij artikel 44 vastgestelde recht verlaagd tot 6% voor de verkopingen van de eigendom van een grond welke tot bouwplaats van een woning moet dienen, op voorwaarde:

1° dat het verkregen goed en het gebouwd onroerend goed aan de bij artikel 53, 2°, gestelde voorwaarden beantwoorden;

2° dat de akte van verkrijging de bij artikel 55,2° geëiste vermeldingen vervat. In dit geval, wordt de akte tegen het gewoon recht geregistreerd, behoudens de bij artikel 58 voorziene teruggaaf, na voltooiing van het gebouw."

• Art. 62. "Het in artikel 44 bepaalde recht wordt tot 5% verminderd voor de verkopingen die uit de hand en bij authentieke akte gedaan worden aan personen die hun beroep maken van het kopen en verkopen van onroerende goederen.

Deze vermindering is echter niet van toepassing op de verkopen van landeigendommen waarvan de verkoopwaarde het bedrag niet te boven gaat dat verkregen wordt bij vermenigvuldiging van het kadastraal inkomen met een door de Koning vastgestelde coëfficiënt."

In eenvoudige termen gesteld gaat het hier over:

• 12,5% op de overdracht van onroerende goederen;
• 6% voor woningen met bescheiden KI (< 30.000);
• 6% voor woningen verkocht aan sociale huisvestingsmaatschappijen;
• 1,5% voor sociale woningen verkocht aan particulieren die genieten van een aankooppremie;
• 5% voor beroepshandelaars in onroerende goederen.

Een korting van 25%, zoals voorgesteld door de indieners, verlaagd de tarieven respectievelijk:

• 12,5% wordt dan 9,375%
• 6% wordt dan 4,5%
• 1,50% wordt dan 1,125%
• 5% wordt dan 3,75%

Door het invoeren van een substantiële korting op de registratierechten op de overdrachten ten bezwarende titel van onroerende goederen worden verschillende maatschappelijke doelstellingen gerealiseerd.

Zo maakt de Vlaamse overheid met het invoeren van de korting gebruik van haar goede budgettaire situatie - om binnen haar huidige bevoegdheid - iets terug te geven aan de burger na jaren van sparen.

Deze maatregel is bij uitstek een gezinsvriendelijke maatregel. Vele jonge gezinnen hebben het door de hoge prijzen steeds moeilijker om een comfortabele woning te verwerven. Een korting van 25% tempert aanzienlijk de hoge kostprijs van onroerende goederen. Ter illustratie, de voorgestelde korting heeft als gevolg dat op een woning van 4.000.000 frank de aankoopprijs met 125.000 frank wordt verminderd. De voorgestelde vermindering van de registratierechten is dus bijzonder betekenisvol.

De daling van de registratierechten versoepelt het verhuizen, bij verandering van werk. Op die manier past de maatregel ook in een mobiliteitskader en bevordert hij de kwaliteit van het leven. Dichter bij het werk wonen betekent immers meer tijd voor gezin en/of vrije tijd.

De indieners zijn bovendien van mening dat de registratierechten door het hoge tarief hun rechtvaardigheid voor een deel hebben verloren. Ligt de oorsprong in het vergoeden van de activiteit van het registreren, dan is ze thans verworden tot een belasting op eigendomsverwerving en verhuizen. Er dient trouwens te worden opgemerkt dat België één van de hoogste tarieven in Europa heeft.

Een eigen woning is de beste vorm van pensioensparen wordt wel eens gezegd, zeker in het licht van de toenemende vergrijzing van onze bevolking. Het stimuleren van eigendomsverwerving is dus een zeer toekomstgerichte maatregel.

De voorgestelde vermindering van de registratierechten is eenvoudig en transparant. Alle tarieven inzake overdracht ten bezwarende titel vallen eronder, alle panden vallen onder de maatregel. Dit heeft als gevolg dat ook de bedrijven zullen kunnen genieten van de maatregel. Ook voor hun dalen de lasten.

Tenslotte zal het zogenaamde "Laffer-effect", door de stijging van het volume dat op lange termijn kan worden verwacht, ervoor zorgen dat de schatkist een deel van de minderinkomsten terugverdient.

Niet alleen is er geen enkele discussie mogelijk over de bevoegdheid terzake, maar bovenal sluit de maatregel aan bij de gewestelijke bevoegdheden inzake huisvesting en ruimtelijke ordening. Het is een mooi voorbeeld van hoe een overheid de fiscaliteit kan gebruiken om het beleid te sturen.

Naar aanleiding van dit voorstel tot amendement werd een persbericht, naar de nationale pers verstuurd.